Günlük İlham Yazılar

Ürgüp Göreme Neyi Meşhur? Gücün, Kimliğin ve Kültürel İktidarın Haritası Bir siyaset bilimci olarak her zaman şunu düşünürüm: Güç yalnızca parlamentolarda, saraylarda ya da sandıklarda mı inşa edilir? Yoksa bazen bir coğrafyanın, bir taşın ya da bir hikâyenin içinde de gizlenebilir mi? Ürgüp ve Göreme üzerine düşündüğümde, bu soruların yankısı Kapadokya vadilerinde dolaşır gibi olur. Çünkü “Ürgüp Göreme neyi meşhur?” sorusu, yalnızca bir turistik merak değildir; aynı zamanda kültürel iktidarın, toplumsal hafızanın ve vatandaşlık bilincinin nasıl şekillendiğini anlamak için güçlü bir analitik kapıdır. Kültürel İktidarın Mekânı: Ürgüp ve Göreme’nin Sembolik Gücü Ürgüp ve Göreme, yalnızca doğa harikası birer turizm merkezi…

Tıpta Göbek Düşmesi Var mı? Psikolojinin Merceğinden Bir Gerçeklik Arayışı Bir psikolog olarak, insan davranışlarını ve inanç sistemlerini anlamak her zaman büyüleyici olmuştur. Göbek düşmesi denilen durum, tıp literatüründe somut bir hastalık olarak tanımlanmaz; ancak toplumsal hafızada ve bireysel deneyimlerde oldukça güçlü bir yer edinmiştir. Bu yazıda, “tıpta göbek düşmesi var mı?” sorusuna sadece biyolojik değil, aynı zamanda bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden yaklaşarak, bu inancın ardındaki psikolojik dinamikleri inceleyeceğiz. Göbek Düşmesi: Bedensel Bir Sorun mu, Ruhsal Bir Denge Arayışı mı? Göbek düşmesi genellikle kişinin göbek çevresinde ağrı, halsizlik, mide bulantısı veya psikolojik bir çöküntü hissiyle ilişkilendirilir. Tıp açısından…

Kamış Fiyatı Ne Kadar? Doğanın Sessiz Hazinesinin Ekonomik Değeri Doğanın içinden gelen, sade ama bir o kadar da kıymetli bir malzeme var: kamış. Yüzyıllardır hem sanatın hem de zanaatın kalbinde yer alan bu bitki, bugün hâlâ saz yapımından yapı malzemelerine, mobilyadan dekorasyona kadar geniş bir alanda kullanılıyor. Peki “kamış fiyatı ne kadar?” sorusunun arkasında aslında ne kadar derin bir hikâye saklı? Kamışın Doğadan Ekonomiye Yolculuğu Kamış, özellikle Türkiye’nin Ege, Akdeniz ve Güneydoğu bölgelerinde doğal olarak yetişir. Her yıl sonbahar ve kış aylarında hasat edilir, kurutulur, sınıflandırılır ve birçok farklı sektöre dağıtılır. Ancak fiyatını belirleyen şey sadece doğada bulunması değildir; işçilik,…

Sarı Renkte Neler Var? Tarih, Sembol ve Düşüncenin Rengi İnsanoğlu renklerle düşünür. Her renk bir duyguyu, bir anlamı ya da bir tarihi yansıtır. Sarı renk ise bu anlam haritasında özel bir yere sahiptir: sıcaklığı, zekâyı, enerjiyi ve kimi zaman ihaneti temsil eder. Sarı, hem ışığın hem de tehlikenin rengidir. Bu ikili doğasıyla, tarih boyunca farklı uygarlıkların zihinlerinde hem saygı hem de şüphe uyandırmıştır. Tarihsel Arka Plan: Güneşin Işığından Kralların Simgesine Sarı rengin hikâyesi insanlık tarihi kadar eskidir. Antik Mısır’da sarı, ilahi gücü ve ölümsüzlüğü temsil ederdi. Güneş Tanrısı Ra’nın sembolü olarak kabul edilen bu renk, kutsal metinlerde ve tapınak süslemelerinde…

Bilim insanı değilim belki, ama insan davranışlarını gözlemlemeyi, kalıpların ardındaki duyguyu anlamayı seviyorum. Bugün sizlerle, psikolojinin en renkli kişilik tiplerinden birine bilimsel bir mercekle bakmak istiyorum: Kampanyacı kişilik tipi, yani ENFP. Bu tip neden bu kadar dikkat çekiyor, neden çevresindekileri kolayca etkiliyor ve neden bazen kendi iç dünyasında kaybolabiliyor? Gelin, hem araştırmalar hem de sade bir dille birlikte inceleyelim. Kampanyacı Kişilik Tipi Nedir? (ENFP’nin Bilimsel Arka Planı) Kampanyacı tipi, Myers-Briggs Kişilik Envanteri (MBTI)’nin 16 kişilik tipinden biridir. Bu model, bireyleri dört temel eğilim üzerinden sınıflandırır: – E (Dışadönük) / I (İçedönük) – N (Sezgisel) / S (Gözlemci) – F (Duygusal)…

Hangi Diş Çekilmez? Gücün Anatomisi Üzerine Siyasal Bir Analiz Güç, her zaman bedenin en küçük parçalarında bile kendini gösterir. Bir siyaset bilimci için diş, sadece biyolojik bir yapı değildir; direnişin, sahiplenmenin ve statükonun sembolüdür. “Hangi diş çekilmez?” sorusu, ilk bakışta bir diş hekimliği sorusu gibi görünse de, aslında derin bir siyasal metafor taşır. Çünkü toplumlar da tıpkı beden gibi, hangi “dişi” yani hangi yapıyı koruyacaklarına, hangisini çekip atacaklarına karar verirler. Bu karar, yalnızca bir sağlık kararı değil; iktidarın, ideolojinin ve toplumsal bilincin göstergesidir. Gücün Dişleri: İktidarın Çekilmez Alanları Her dişin bir görevi vardır; kimi çiğner, kimi parçalar, kimi öğütür. Tıpkı…

Hacivat ve Karagöz Hangisi? Antropolojik Bir Perspektiften Gölgenin Diyalektiği Bir antropolog olarak kültürlerin gölgesine bakmayı severim. Çünkü her kültür, kendini sadece ışıkta değil, gölgesinde de anlatır. Anadolu’nun en köklü kültürel miraslarından biri olan Hacivat ve Karagöz geleneği de tam olarak bu gölgelik yerde doğmuştur. Bu yazıda, “Hacivat ve Karagöz hangisi?” sorusunu yalnızca karakterlerin kimlikleri üzerinden değil, onların temsil ettiği toplumsal semboller, ritüeller ve kimlikler çerçevesinde ele alacağız. Gölgenin Tiyatrosu: Ritüel mi, Mizah mı? Hacivat ile Karagöz, yüzeyde bir mizah geleneği gibi görünür. Ancak antropolojik açıdan bakıldığında bu iki figür, toplumun içsel çatışmalarının ritüel bir sahnelenmesidir. Gölge oyunu, hem bir eğlence…

Folyo Kaplı Ne Demek? Gerçekten Gerekli mi, Yoksa Parlatılmış Bir Aldatmaca mı? Folyo kaplı: Parlayan her şey altın mı? “Folyo kaplı” kelimesi kulağa teknik, hatta biraz da prestijli geliyor değil mi? Ev dekorasyonundan izolasyona, otomotiv sektöründen gıda ambalajına kadar her yerde karşımıza çıkan bu terim, aslında yüzeye ince bir alüminyum veya metalik tabaka kaplanması anlamına gelir. Ama mesele bu kadar basit olsaydı, bu yazıyı yazmazdım. Çünkü bu kavramın arkasında hem bilinçli tüketici tuzakları hem de sorgulanması gereken bir tüketim kültürü yatıyor. Folyo kaplı ürünler, çoğu zaman daha dayanıklı, ısıya ve neme karşı daha koruyucu ya da daha estetik olduğu iddiasıyla…

Göz Nedir, Nasıl Çalışır? Edebiyatın Penceresinden Bakmak Bir edebiyatçının kalemi, ışığın değil kelimelerin gözüyle görür dünyayı. Kimi zaman bir bakış, bir romanın bütün kaderini değiştirir; kimi zamansa bir göz, bir şairin iç evrenini aydınlatır. Göz, yalnızca bir organ değil; insanın dünyayla kurduğu en derin bağdır. Görmek, anlamaktır. Görmek, hissetmektir. Görmek, yazmaktır. Kelimenin gözüdür insanın gözü — bakar, seçer, anlatır. Işığın Hikâyesi: Gözün Fizyolojisinden Duyusal Anlama Bilimsel anlamda göz, ışığı algılayarak beyne ileten bir alıcıdır. Kornea, iris, retina… Bu kelimeler birer anatomi terimi gibi görünse de her biri, insanın varlıkla kurduğu kadim temasın metaforlarıdır. Kornea, ilk karşılaşmanın zarif perdesidir; retina ise…

Hızlı cevap: Askerî kantinler “tamamen vergiden muaf” değil; kurumlar vergisi, KDV ve diğer vergilerde muafiyet ve istisnalar belirli şartlarla ve sınırlı alanlarda var. Askerî Kantinler Vergiden Muaf mı? Adalet, Rekabet ve Şeffaflık Üzerine Cesur Bir Sorgulama Şunu en baştan söyleyeyim: Askerî kantinlerin vergi rejimi, “dokunulmaz” bir ayrıcalık alanı olmamalı. Kamu gücüyle tanınan istisnalar, toplumsal adaletin terazisinde tartıya çıkmak zorunda. Askerî personelin refahını güçlendirmek elbette meşru bir amaç; fakat bu amaç uğruna vergi yükünün kimlerin omzuna kaydırıldığı, piyasada nasıl bir rekabet etkisi yarattığı ve şeffaflığın ne kadar sağlandığı, cevap bekleyen sert sorular. Hadi, rahatsız olmaya değer bir tartışmayı açalım. Hukuki Çerçeve:…